Spring naar inhoud

Jaarrekening

5.1. Balans per 31 december 2023

(na voorgestelde bestemming van het saldo van lasten en baten

(bedragen x € 1.000)       31-12-2023       31-12-2022
  Ref.              
ACTIVA                
                 
Beleggingen voor risico pensioenfonds 1              
Vastgoed beleggingen   666.393       801.619    
Aandelen   2.243.640       2.293.529    
Vastrentende waarden   5.694.252       5.090.220    
Derivaten   169.065       161.698    
Overige beleggingen   908.031       831.903    
        9.681.381       9.178.969
                 
Beleggingen voor risico deelnemers 2     15.019       16.295
                 
Vorderingen en overlopende activa 3     20.609       45.331
                 
Overige activa 4     8.044       40.631
                 
TOTAAL ACTIVA       9.725.053       9.281.226
                 
                 
                 
PASSIVA                
                 
Stichtingskapitaal en reserves 5     2.070.801       2.016.848
                 
Technische voorzieningen                
Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds 6     7.273.508       6.802.979
Overige technische voorzieningen 7     18.963       23.650
                 
Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemer 8     15.019       16.295
                 
Derivaten 9     336.088       411.937
                 
Overige schulden en overlopende passiva 10     10.674       9.517
                 
TOTAAL PASSIVA       9.725.053       9.281.226
                 
                 
                 

5.2. Staat van baten en lasten over 2023

(bedragen x € 1.000)       2023       2022
  Ref.              
BATEN                
                 
Premiebijdragen voor risico pensioenfonds 11     105.286       110.162
                 
Premiebijdragen voor risico deelnemer 12     254       257
                 
Beleggingsresultaten risico pensioenfonds 13     704.836       -1.900.560
                 
Beleggingsresultaten risico deelnemer 14     1.307       -4.962
                 
Overige baten 15     20.665       14
                 
TOTAAL BATEN       832.348       -1.795.089
                 
LASTEN                
                 
Pensioenuitkeringen 16     297.865       262.544
                 
Pensioenuitvoeringskosten 17     7.750       7.824
                 
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds 18              
Pensioenopbouw   92.804       148.039    
Toeslagverlening   220.748       617.023    
Wijziging pensioenregeling   0       0    
Rentetoevoeging   219.978       -41.358    
Onttrekking voor pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringkosten   -306.837       -269.247    
Wijziging marktrente   261.663       -2.321.194    
Wijziging actuariele grondslagen   0       39.155    
Wijziging uit hoofde overdracht van rechten   -7.651       -688    
Overige mutaties voorziening pensioenverplichting   -10.176       13.869    
        470.529       -1.814.401
                 
Mutatie overige technische voorzieningen 19     -4.687       11.991
                 
Mutatie pensioenverplichting voor risico deelnemer 20     -1.276       -7.482
                 
Saldo herverzekering 21     -14       -29.926
                 
Saldo overdrachten van rechten 22     8.156       1.034
                 
Overige lasten 23     72       20.470
                 
TOTAAL LASTEN       778.395       -1.547.946
                 
Saldo van baten en lasten       53.953       -247.143
                 
Bestemming van het saldo van baten en lasten                
Algemene reserve       53.953       -247.143
Totaal saldo van baten en lasten       53.953       -247.143
                 
                 
                 
                 
                 
                 

5.3. Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode

(bedragen x € 1.000)       2023       2022
                 
Kasstroom uit pensioenactiviteiten                
                 
Ontvangsten                
Premies   121.792       137.103    
Inkomende waardeoverdrachten   11.211       16.909    
Ontvangen van herverzekeraars   28.834       1.092    
Overig ontvangsten   2.923       1.128    
        164.760       156.232
Uitgaven                
Pensioenuitkeringen   -297.472       -262.674    
Uitgaande waardeoverdrachten   -19.408       -17.942    
Pensioenuitvoeringskosten   -9.626       -8.649    
Overig uitgaven   -2.274       -1.856    
        -328.780       -291.121
                 
Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten       -164.019       -134.889
                 
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten                
                 
Ontvangsten                
Verkopen en aflossingen van beleggingen   6.687.719       5.562.727    
Directe beleggingsopbrengsten   85.941       103.838    
Overig   0       0    
        6.773.660       5.666.565
Uitgaven                
Aankopen beleggingen   -6.740.356       -5.372.932    
Kosten vermogensbeheer   -5.037       -8.949    
Overig   0       0    
Mutatie beleggingsdeb./cred.   -3.838       22.966    
        -6.749.231       -5.358.915
                 
Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten       24.429       307.650
                 
Netto kasstroom       -139.590       172.761
Koers-/omrekenverschillen       6.826       -3.785
Mutatie liquide middelen       -132.764       168.976
                 
Liquide middelen per 1 januari       241.807       72.831
Mutatie       -132.764       168.976
Liquide middelen per 31 december       109.043       241.807
                 
Waarvan:                
onder overige activa       8.044       40.631
onder beleggingen       100.999       201.176
        109.043       241.807

5.4. Toelichting op de jaarrekening

5.4.1. Algemeen

Activiteiten

Stichting Pensioenfonds PostNL (hierna: het pensioenfonds), is statutair gevestigd te Groningen. Het pensioenfonds is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41011600.

Het doel van het pensioenfonds is het nu en in de toekomst verstrekken van uitkeringen aan pensioengerechtigden en nabestaanden ter zake van ouderdom en overlijden; tevens verstrekt het pensioenfonds uitkeringen aan arbeidsongeschikte deelnemers. Het pensioenfonds streeft hierbij om de opgebouwde pensioenen, de ingegane pensioenen en de premievrije pensioenaanspraken te laten ontwikkelen conform de afgesproken toeslagambitie zoals opgenomen in de pensioenovereenkomst. Het pensioenfonds geeft invulling aan de uitvoering van de pensioenregeling van PostNL N.V. en aan deze vennootschap gelieerde ondernemingen.

Overeenstemmingsverklaring

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 610 Pensioenfondsen. Het bestuur heeft op 28 juni 2024 de jaarrekening opgemaakt.

Referenties

In de balans en de staat van baten en lasten zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting.

5.4.2. Grondslagen

Algemene grondslagen

Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in Euro x 1.000, tenzij anders is aangegeven.

Continuïteitsveronderstelling

De jaarrekening is opgesteld op basis van 'going-concern' uitgangspunten.

Opname van een actief of een verplichting

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Verantwoording van baten en lasten

Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.

Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post 'nog af te wikkelen transacties'. Deze post kan zowel een actief als een passief zijn.

Saldering van een actief en een verplichting

Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen.

Vreemde valuta

Functionele valuta

De jaarrekening is opgesteld in Euro, zijnde de functionele en presentatievaluta van het pensioenfonds.

Transacties, vorderingen en schulden

Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op transactiedatum. Activa en verplichtingen in vreemde valuta worden omgerekend naar euro's tegen de koers per balansdatum. De uit de afwikkeling en omrekening voortvloeiende koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de staat van baten en lasten.

De koersen van de belangrijkste valuta zijn:

  31-12-2023 Gemiddeld 2023 31-12-2022 Gemiddeld 2022
         
USD 0,9053 0,9249 0,9370 0,9511
GBP 1,1540 1,1499 1,1271 1,1732
JPY 0,0064 0,0066 0,0071 0,0073

Stelselwijziging

De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.

Schattingswijziging

De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld.

Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

In 2023 hebben geen schattingswijzigingen plaatsgevonden.

Presentatiewijziging

Met ingang van 2023 worden vorderingen en schulden die direct samenhangen met lopende beleggingstransacties niet meer afzonderlijk als vordering of schuld gepresenteerd maar als onderdeel van de overige beleggingen. Achtergrond is dat deze posten zeer tijdelijk van aard zijn en feitelijk behoren tot de beleggingsportefeuille. Deze presentatiewijziging heeft geen effect op vermogen of resultaat, maar uitsluitend op de balans. De vergelijkende cijfers per 31 december 2022 zijn aangepast (beleggingsdebiteuren € 3.914 duizend en beleggingscrediteuren € 4.699 duizend).

Dekkingsgraden

De beleidsdekkingsgraad is gebaseerd op het rekenkundig gemiddelde van de dekkingsgraden over de laatste 12 maanden.

De dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt berekend door op balansdatum het pensioenvermogen te delen op de totale technische voorzieningen, incl. voorziening pensioenverplichtingen risico deelnemers, zoals opgenomen in de balans.

Bij het berekenen van de reële dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt ten behoeve van deze berekening de voorziening pensioenverplichtingen herrekend rekening houdend met de verwachte loon- en prijsinflatie.

Foutenherstel

Indien een materiële fout na de vaststelling van de jaarrekening wordt geconstateerd, wordt deze door middel van een retrospectieve verwerking hersteld. Dit houdt in dat het eigen vermogen aan het einde van het voorafgaande boekjaar wordt herrekend alsof de fout niet heeft plaatsgevonden. Het verschil tussen het eigen vermogen aan het eind van het voorafgaande boekjaar voor en na herrekening, wordt vervolgens verwerkt als een rechtstreekse mutatie van het eigen vermogen aan het begin van het huidige boekjaar.

De bate of last als gevolg van een eventueel herstel van en niet-materiële fout wordt verwerkt in de staat van baten en lasten van het huidig boekjaar.

Het pensioenfonds heeft in de jaarrekening van het huidig boekjaar geen foutherstel toegepast.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Beleggingen

Algemeen

De beleggingen worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Het begrip marktwaarde is te beschouwen als synoniem van reële waarde. Onder waardering op marktwaarde wordt verstaan: het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en onafhankelijk van elkaar zijn.

De waardering van participaties in beleggingsinstellingen geschiedt tegen marktwaarde. Voor beursgenoteerde beleggingsinstellingen is dit de marktnotering per balansdatum. De waardering in niet-beursgenoteerde beleggingsinstellingen geschiedt tegen actuele waarde.

Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen.

Vastgoedbeleggingen

Beursgenoteerde (indirecte) vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoers. De marktwaarde van niet-beursgenoteerde (indirecte) vastgoedbeleggingen is gebaseerd op het aandeel dat het pensioenfonds heeft in het eigen vermogen van de niet-beursgenoteerde vastgoedbelegging per balansdatum.

Aandelen

Beursgenoteerde aandelen en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, zijnde de beurswaarde per balansdatum.

De actuele waarde van niet-beursgenoteerde aandelen en participaties in beleggingsfondsen is gebaseerd op het aandeel dat het pensioenfonds heeft in het eigen vermogen van het niet-beursgenoteerde aandeel per balansdatum.

Vastrentende waarden

Beursgenoteerde vastrentende waarden en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, zijnde de beurswaarde per balansdatum.

Indien vastrentende waarden of participaties in beleggingsinstellingen niet-beursgenoteerd zijn, vindt waardebepaling plaats op basis van de geschatte toekomstige netto kasstromen (rente en aflossingen) die uit de beleggingen zullen voortvloeien, contant gemaakt tegen de ultimo boekjaar geldende marktrente en rekening houdend met het risicoprofiel (kredietrisico; oninbaarheid) en de looptijden.

De lopende interest op vastrentende waarden wordt gepresenteerd als onderdeel van de marktwaarde van de vastrentende waarden.

Derivaten

Derivaten worden gewaardeerd op reële waarde, te weten de relevante marktnoteringen of, als die niet beschikbaar zijn, de waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme en toetsbare waarderingsmodellen.

Indien een derivatenpositie negatief is, wordt het bedrag onder de schulden verantwoord.

Overige beleggingen

Overige beleggingen worden gewaardeerd op marktwaarde. Indien geen marktwaarde beschikbaar is, wordt de waarde bepaald met behulp van marktconforme en toetsbare waarderingsmodellen.

Beleggingen voor risico deelnemers

De grondslagen voor de waardering van de beleggingen voor risico deelnemers zijn gelijk aan die voor de beleggingen voor risico van het pensioenfonds worden aangehouden.

Vorderingen en overlopende activa

Vorderingen en overlopende activa worden bij eerste verwerking gewaardeerd op reële waarde. Na eerste verwerking worden vorderingen gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs (gelijk aan de nominale waarde indien geen sprake is van transactiekosten) onder aftrek van eventuele bijzondere waardeverminderingen, indien sprake is van oninbaarheid.

Liquide middelen

Liquide middelen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Onder de liquide middelen zijn opgenomen die kas- en banktegoeden die onmiddellijk opeisbaar zijn dan wel een looptijd korter dan twaalf maanden hebben. Zij worden onderscheiden van tegoeden in verband met beleggingstransacties. Liquide middelen uit hoofde van beleggingstransacties worden gepresenteerd onder de beleggingen.

Stichtingskapitaal en reserves

Stichtingskapitaal en reserves worden bepaald door het bedrag dat resteert nadat alle actiefposten en posten van het vreemd vermogen, inclusief de voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds en overige technische voorzieningen, volgens de van toepassing zijnde waarderingsgrondslagen in de balans zijn opgenomen.

Technische voorzieningen

Voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds

De voorziening voor pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de onvoorwaardelijke (toezeggingen tot) toeslagen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente, waarvoor de actuele rentetermijnstructuur zoals gepubliceerd door DNB wordt gebruikt.

Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of toeslagen op de opgebouwde pensioenaanspraken worden verleend. Alle per balansdatum bestaande besluiten tot toeslagverlening (ook voor besluiten na balansdatum voor zover sprake is van ex-ante- condities) zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt tevens rekening gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van de contante waarde van premies waarvoor vrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid.

Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen.

De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen:

  • Voor mannen en vrouwen is gebruik gemaakt van de AG-prognosetafel 2022 inclusief correctiefactoren (gelijk aan 2022).
  • Er wordt uitgegaan van de veronderstelling dat iedereen is getrouwd. Voor het in het verleden opgebouwde ongehuwden ouderdomspensioen wordt aangenomen dat op de pensioendatum 85% van de deelnemers een partner zal hebben.
  • Het leeftijdsverschil tussen man en vrouw wordt voor een mannelijke deelnemer gesteld op 3 jaar en voor een vrouwelijke deelnemer gesteld op 2 jaar.
  • Kostenopslag van 3,0% van de voorziening voor pensioenverplichtingen in verband met toekomstige administratie- en excassokosten.
  • Voor latent wezenpensioen wordt geen voorziening opgenomen.

Overige technische voorzieningen

Onder de overige technische voorzieningen worden voorzieningen opgenomen voor met de pensioenverplichtingen samenhangende voor zover niet opgenomen in de berekening van de pensioenvoorziening, zoals bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheidsuitkeringen.

Bij de bepaling van de voorziening voor arbeidsongeschiktheid wordt rekening gehouden met de toekomstige schadelast voor zieke deelnemers op balansdatum die naar verwachting arbeidsongeschikt zullen worden verklaard. Deze voorziening is gelijkgesteld aan twee maal de jaarpremie ter dekking van het arbeidsongeschiktheidsrisico.

Voorzieningen voor risico van deelnemers

De waardering van de voorzieningen voor risico van deelnemers wordt bepaald door de waardering van de tegenover deze voorzieningen aangehouden beleggingen.

Overige schulden en overlopende passiva

Kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat

Algemeen

De in de staat van baten en lasten opgenomen posten zijn in belangrijke mate gerelateerd aan de in de balans gehanteerde waarderingsgrondslagen voor beleggingen en de voorziening pensioenverplichtingen. Zowel gerealiseerde als ongerealiseerde resultaten worden rechtstreeks verantwoord in het resultaat.

Premiebijdragen (van werkgever en werknemers)

Onder premiebijdragen van werkgever en werknemers wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte c.q. te brengen bedragen voor de in het verslagjaar verzekerde pensioenen onder aftrek van kortingen. Premies zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Extra stortingen en aanvullende premie zijn eveneens als premiebijdragen verantwoord.

Premiebijdragen risico deelnemers

Dit betreft ontvangen (vrijwillige spaar) bijdragen van deelnemers in het kader van Individueel Pensioensparen. Premies zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.

Beleggingsresultaten risico pensioenfonds

Indirecte beleggingsopbrengsten

Onder de indirecte beleggingsopbrengsten worden verstaan de gerealiseerde en ongerealiseerde waardewijzigingen en valutaresultaten. In de jaarrekening wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen. (In)directe beleggingsresultaten zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.

Directe beleggingsopbrengsten

Onder de directe beleggingsopbrengsten wordt in dit verband verstaan rentebaten en -lasten, dividenden, huuropbrengsten en soortgelijke opbrengsten.

Dividend

Dividend wordt verantwoord op het moment van betaalbaarstelling.

Kosten vermogensbeheer

Onder kosten van vermogensbeheer worden zowel de externe als de daaraan toegerekende interne kosten verstaan. Afschrijvingen en andere exploitatiekosten van onroerende zaken in exploitatie zijn in de kosten van vermogensbeheer opgenomen.

Verrekening van kosten

Met de directe en indirecte beleggingsopbrengsten zijn verrekend de aan de opbrengsten gerelateerde transactiekosten, provisies, valutaverschillen e.d.

Beleggingsresultaten risico deelnemers

De grondslagen voor bepaling van het resultaat betreffende beleggingsresultaten risico deelnemers zijn gelijk aan de grondslagen voor bepaling van het resultaat betreffende beleggingsresultaten risico pensioenfonds.

Pensioenuitkeringen

De pensioenuitkeringen betreffen de aan deelnemers uitgekeerde bedragen inclusief afkopen. De pensioenuitkeringen zijn berekend op actuariële grondslagen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

Pensioenuitvoeringskosten

De pensioenuitvoeringskosten zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.

Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds

Pensioenopbouw

Bij de pensioenopbouw zijn aanspraken en rechten over het boekjaar gewaardeerd naar het niveau dat zij op balansdatum hebben.

Indexering en overige toeslagen

De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslag en er kan op de langere termijn geen zekerheid worden gegeven of en in hoeverre toeslagverlening kan plaatsvinden. Of een toeslag kan worden verleend en hoe hoog de toeslag wordt, is afhankelijk van de financiële positie van het pensioenfonds. Het Bestuur beslist jaarlijks in hoeverre de pensioenrechten en (premievrije) pensioenaanspraken worden aangepast. In goede tijden kan het Bestuur besluiten om een inhaaltoeslag te verlenen.

Jaarlijks wordt een onvoorwaardelijke toeslag verleend over de aanspraken die zijn opgebouwd vóór 1 januari 2001 voor de actieve deelnemers van het voormalig OPF TNT. Deze toeslag wordt gefinancierd door de werkgever in de vorm van een jaarlijkse koopsom.

Rentetoevoeging

De oprenting van de technische voorzieningen betreft 3,264% positief (2022: 0,468% negatief), op basis van de éénjaarsrente van de DNB-curve aan het begin van het verslagjaar.

Onttrekking voor pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringskosten

Vooraf wordt een actuariële berekening gemaakt van de toekomstige pensioenuitvoeringskosten (met name excassokosten) en pensioenuitkeringen die in de voorziening pensioenverplichtingen worden opgenomen. Deze post betreft de vrijval ten behoeve van de financiering van de kosten en uitkeringen van het verslagjaar.

Wijziging marktrente

Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder wijziging marktrente.

Wijzigingen actuariële uitgangspunten

Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen, zowel voor de gehele bevolking als voor de populatie van het pensioenfonds.

De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het pensioenfonds. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien.

Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten

Een resultaat op overdrachten kan ontstaan doordat de vrijval van de voorziening plaatsvindt tegen fondstarieven, terwijl het bedrag dat wordt overgedragen gebaseerd is op de wettelijke factoren voor waardeoverdrachten. De tarieven van het pensioenfonds wijken af van de wettelijke tarieven.

Overige mutaties voorziening pensioenverplichtingen

De overige mutaties ontstaan door mutaties in de aanspraken door overlijden, arbeidsongeschiktheid en pensioneren.

Mutatie pensioenverplichtingen voor risico deelnemers

De mutatie pensioenverplichtingen voor risico deelnemers betreft de wijzigingen in de waarde van de voorziening voor risico deelnemers.

Saldo overdrachten van rechten

De post saldo overdrachten van rechten bevat het saldo van bedragen uit hoofde van overgenomen dan wel overgedragen pensioenverplichtingen.

Overige baten en lasten

Overige baten en lasten zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is volgens de directe methode opgesteld. Alle ontvangsten en uitgaven worden hierbij als zodanig gepresenteerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit pensioenactiviteiten en beleggingsactiviteiten. De liquide middelen in het kasstroomoverzicht zijn zowel de liquide middelen verantwoord onder 'Overige activa' als de liquide middelen verantwoord onder 'Beleggingen', zowel voor risico pensioenfonds als voor risico deelnemers. De kasstromen uit directe beleggingsopbrengsten onder beleggingsactiviteiten zijn inclusief de derivatentransacties.

5.5 Toelichting op de balans per 31 december 2023

ACTIVA

1. Beleggingen voor risico pensioenfonds

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Vastgoed beleggingen   666.393   801.619
Aandelen   2.243.640   2.293.529
Vastrentende waarden   5.694.252   5.090.220
Derivaten   169.065   161.698
Overige beleggingen   908.031   831.903
Totaal   9.681.381   9.178.969

Verloopoverzicht per beleggingscategorie

(bedragen x € 1.000)   Vastgoed beleggingen   Aandelen   Vastrentende waarden   Derivaten   Overige beleggingen   Totaal
                         
Stand per 1 januari 2023   801.619   2.293.529   5.090.220   -250.239   831.903   8.767.032
Aankopen   2.725   282.200   3.703.099   5.899   2.746.226   6.740.149
Verkopen   -75.271   -645.358   -3.377.173   -6.764   -2.582.797   -6.687.363
Herwaardering   -62.680   313.269   269.835   89.991   8.701   619.116
Overige mutaties   0   0   8.271   -5.910   -96.787   -94.426
Stand per 31 december 2023   666.393   2.243.640   5.694.252   -167.023   908.031   9.345.293
Schuldpositie derivaten (credit)                       336.088
Totaal                       9.681.381
(bedragen x € 1.000)   Vastgoed beleggingen   Aandelen   Vastrentende waarden   Derivaten   Overige beleggingen   Totaal
                         
Stand per 1 januari 2022   1.058.100   3.564.152   5.511.455   38.095   655.898   10.827.700
Aankopen   7.099   655.426   1.902.978   0   2.791.349   5.356.852
Verkopen   -256.707   -1.354.424   -1.337.239   117.108   -2.746.587   -5.577.849
Herwaardering   -6.873   -571.625   -987.927   -418.168   -6.408   -1.991.001
Overige mutaties   0   0   953   12.726   137.651   151.330
Stand per 31 december 2022   801.619   2.293.529   5.090.220   -250.239   831.903   8.767.032
Schuldpositie derivaten (credit)                       411.937
Totaal                       9.178.969

Vastgoed beleggingen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Indirecte vastgoedbeleggingen, zijnde participaties in beleggingsinstellingen die beleggen in vastgoed   666.393   801.619
Totaal   666.393   801.619

Ultimo boekjaar bedragen de volgende posten meer dan 5,0% van de betreffende beleggingscategorie:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
TKPI European Real Estate Fund   523.162   78,5%   556.369   69,4%
Prologis Targeted US Fund   nvt   nvt   63.901   8,0%
Morgan Stanley Prime Property Fund   49.672   7,5%   62.705   7,8%
Totaal   572.834   86,0%   682.975   85,2%
                 

Aandelen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde beleggingsinstellingen die beleggen in aandelen   2.243.640   2.293.529
Totaal   2.243.640   2.293.529

Ultimo boekjaar bedragen de volgende posten meer dan 5,0% van de betreffende beleggingscategorie:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Northern Trust Europe Sustainable Select SDG   491.166   21,9%   449.025   19,6%
Northern Trust World Sustainable Select SDG   667.671   29,8%   571.179   24,9%
TKPI MM Long Term Investment Fund - Shareclass A   315.887   14,1%   361.413   15,8%
TKPI MM Emerging Markets Fund - Class A   141.513   6,3%   212.279   9,3%
Northern Trust Ucits Fgr Fund-NT Emerging Markets Sustainable Select Sdg Index F   139.805   6,2%   209.648   9,1%
Bestselect-M&G Positive Impact Equity   242.474   10,8%   196.153   8,6%
Bestselect-Federated Hermes Global Impact Opportunities Equity   245.124   10,9%   184.233    8,0%
Totaal   2.243.640   100,0%   2.183.930   95,2%

Vastrentende waarden

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Obligatiefondsen   1.468.182   1.105.801
Direct Lending Beleggingsfonds   533.518   377.828
Niet-beursgenoteerde beleggingsinstellingen die beleggen in vastrentende waarden   1.819.934   1.723.594
Hypothekenfonds   1.872.618   1.882.997
Totaal   5.694.252   5.090.220

Ultimo boekjaar bedragen de volgende posten meer dan 5,0% van de betreffende beleggingscategorie:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
European Specialist Investment Funds-M&G Sustainable European Credit Investment   628.337   11,0%   nvt   nvt
Aeam Dutch Mortgage Fund   1.035.674   18,2%   1.113.959   21,9%
L&G Esg Euro Corporate Bond Fund   627.760   11,0%   nvt   nvt
ASR Mortgage Fund - zonder NHG-garantie   602.619   10,6%   nvt   nvt
TKPI MM Credit Fund - Class A   nvt   nvt   506.334   9,9%
Netherlands Government Bond   310.011   5,4%   nvt   nvt
iShares ESG Screened Euro Corporate Bond Index   nvt   nvt   505.887   9,9%
Kempen Alternative Markets Fund - European Direct Lending Pool Master   533.518   9,4%   377.828   7,4%
Totaal   3.737.919   54,6%   2.504.008   49,2%

Derivaten

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Valutaderivaten   26.370   15.844
Rente derivaten   142.695   145.854
Totaal   169.065   161.698

Overige beleggingen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Beleggingsfondsen landbouwgrond   377.067   357.923
Liquide middelen   100.999   183.334
Overige activa, vorderingen en schulden   429.965   290.646
Totaal   908.031   831.903

Ultimo boekjaar bedragen de volgende posten meer dan 5,0% van de betreffende beleggingscategorie:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Bonnefield Canadian farmland international   71.500   7,9%   58.153   7,0%
Kempen SDG farmland fund   219.576   24,2%   200.680   24,1%
Warakirri farmland feeder fund   50.096   5,5%   50.710   6,1%
Totaal   341.172   37,6%   309.543   37,2%

Schattingen en oordelen

Zoals vermeld in de toelichting zijn de beleggingen van het pensioenfonds nagenoeg allemaal gewaardeerd tegen actuele waarde per balansdatum en is het over het algemeen mogelijk en gebruikelijk om de actuele waarde binnen een aanvaardbare bandbreedte van schattingen vast te stellen. Voor sommige andere financiële instrumenten, zoals beleggingsvorderingen en -schulden, geldt dat de boekwaarde de actuele waarde benadert als gevolg van het korte termijn karakter van de vorderingen en schulden. De boekwaarde van alle activa en de financiële verplichtingen op balansdatum benadert de actuele waarde.

Voor de meerderheid van de financiële instrumenten van het pensioenfonds kan gebruik worden gemaakt van marktnoteringen. Echter, bepaalde financiële instrumenten, zoals bijvoorbeeld derivaten zijn gewaardeerd door middel van gebruikmaking van afgeleide marktnoteringen en waarderingsmodellen en -technieken, inclusief verwijzing naar de huidige reële waarde van vergelijkbare instrumenten. Op basis van de boekwaarde kan het volgende onderscheid worden gemaakt: 

(bedragen x € 1.000)   Genoteerde marktprijzen   Onafhankelijke taxaties   NCW berekeningen   Andere methode(n)   Totaal
                     
Vastgoed beleggingen   0   0   0   666.393   666.393
Aandelen   1.786.240   0   0   457.400   2.243.640
Vastrentende waarden   4.390.606   0   0   1.303.646   5.694.252
Derivaten   0   0   -167.023   0   -167.023
Overige beleggingen   444.417   0   0   463.614   908.031
Stand per 31 december 2023   6.621.263   0   -167.023   2.891.054   9.345.293
(bedragen x € 1.000)   Genoteerde marktprijzen   Onafhankelijke taxaties   NCW berekeningen   Andere methode(n)   Totaal
                     
Vastgoed beleggingen   39.540   0   0   762.079   801.619
Aandelen   1.610.238   0   0   683.291   2.293.529
Vastrentende waarden   2.322.772   0   0   2.767.448   5.090.220
Derivaten   0   0   -250.239   0   -250.239
Overige beleggingen   311.431   0   0   520.472   831.903
Stand per 31 december 2022   4.283.981   0   -250.239   4.733.290   8.767.032

Binnen de beleggingscategorie aandelen is een groter aandeel gerubriceerd onder genoteerde marktprijzen, vanwege investeringen in beursgenoteerde aandelenfondsen van Northern Trust.

Schattingen van de actuele waarde zijn een momentopname, gebaseerd op de marktomstandigheden en de beschikbare informatie over het financiële instrument. Deze schattingen zijn van nature subjectief en bevatten onzekerheden en een significante oordeelsvorming (bijvoorbeeld rentestand, volatiliteit, schatting van kasstromen, etc.) en kunnen derhalve niet met precisie worden vastgesteld.

2. Beleggingen voor risico deelnemers

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Aandelen   6.898   7.859
Vastrentende waarden   7.776   8.068
Overige beleggingen   345   368
Totaal   15.019   16.295

Verloopoverzicht per beleggingscategorie voor risico deelnemer

(bedragen x € 1.000)   Aandelen   Vastrentende waarden   Overige beleggingen   Totaal
                 
Stand per 1 januari 2023   7.859   8.068   368   16.295
Aankopen   75   127   25   227
Verkopen   -1.725   -933   -59   -2.717
Herwaardering   689   514   11   1.214
Stand per 31 december 2023   6.898   7.776   345   15.019
(bedragen x € 1.000)   Aandelen   Vastrentende waarden   Overige beleggingen   Totaal
                 
Stand per 1 januari 2022   15.801   7.533   443   23.777
Aankopen   2.491   4.526   16   7.033
Verkopen   -8.672   -742   -91   -9.505
Herwaardering   -1.761   -3.249   0   -5.010
Stand per 31 december 2022   7.859   8.068   368   16.295

Aandelen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Beursgenoteerde en niet beursgenoteerde beleggingsinstellingen die beleggen in aandelen   6.898   7.859
Totaal   6.898   7.859

Vastrentende waarden

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Obligatiefondsen   7.776   8.068
Totaal   7.776   8.068

Overige beleggingen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Niet-beursgenoteerde beleggingsinstellingen die beleggen in liquide middelen   320   364
Overige activa en vorderingen   25   4
Totaal   345   368

Ultimo boekjaar zijn er geen posities binnen de betreffende beleggingscategorieën met een belang groter dan 5%.

3. Vorderingen en overlopende activa

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Debiteuren   13   354
Vorderingen werkgevers   20.292   16.000
Vorderingen uit herverzekeringen   0   28.834
Overige vorderingen en overlopende activa   304   125
Vorderingen op deelnemers van het pensioenfonds   0   18
Totaal   20.609   45.331

Naar aanleiding van een verschil van inzicht tussen DNB en het pensioenfonds bij een onderdeel van de tripartite overeenkomst heeft DNB een aanwijzing gegeven hierover. Om invulling te geven aan de aanwijzing van DNB hebben het pensioenfonds, de werkgever en de drie werknemersorganisaties een aanvullende overeenkomst afgesloten bij de tripartite overeenkomst van december 2022. Het bestuur heeft in de aanvullende overeenkomst met de werkgever nadere afspraken gemaakt om te voldoen aan een vordering van € 20.292 duizend.  Hiermee heeft het pensioenfonds de aanwijzing van DNB adequaat opgevolgd en is het de inschatting van het bestuur dat het waarschijnlijk is dat de vordering inbaar is. 

4. Overige activa

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Liquide middelen   8.044   40.631
Totaal   8.044   40.631

De tegoeden bij banken staan ter vrije beschikking van het pensioenfonds. Er is een intraday limiet faciliteit van € 11,0 miljoen van toepassing.

PASSIVA

5. Stichtingskapitaal en reserves

(bedragen x € 1.000)   Algemene reserve
     
Stand per 1 januari 2022   2.263.991
Uit bestemmingssaldo van baten en lasten   -247.143
Stand per 31 december 2022   2.016.848
Uit bestemmingssaldo van baten en lasten   53.953
Stand per 31 december 2023   2.070.801

Dekkingsgraden, vermogensposities en herstelplan

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Feitelijke dekkingsgraad   128,3%   129,5%
Reële dekkingsgraad   99,4%   104,0%
Beleidsdekkingsgraad   132,8%   134,7%

De dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt berekend door op balansdatum het pensioenvermogen te delen op de totale technische voorzieningen, incl. voorziening pensioenverplichtingen risico deelnemers, zoals opgenomen in de balans.

Bij het berekenen van de reële dekkingsgraad van het pensioenfonds wordt ten behoeve van deze berekening de voorziening pensioenverplichtingen herrekend rekening houdend met de verwachte loon- en prijsinflatie.

De beleidsdekkingsgraad is gebaseerd op het rekenkundig gemiddelde van de (nominale) dekkingsgraden over de laatste 12 maanden.

Voor het bepalen van het vereist eigen vermogen (de solvabiliteitstoets) maakt het pensioenfonds gebruik van het standaard model. Het Bestuur acht het gebruik van het standaardmodel passend voor de risico's van het pensioenfonds. De uitkomsten van de solvabiliteitstoets zijn opgenomen in de risicoparagraaf.
Op basis hiervan bedraagt het (minimaal) vereist vermogen op 31 december:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Stichtingskapitaal en reserves   2.070.801   128,3%   2.016.848   129,5%
Minimaal vereist eigen vermogen   298.377   104,1%   278.271   104,1%
Vereist eigen vermogen   1.259.463   117,3%   1.217.072   117,8%

De vermogenspositie van het pensioenfonds wordt gekarakteriseerd als een situatie met een toereikende solvabiliteit. Voor het pensioenfonds is met ingang van 2022 geen herstelplan meer van toepassing.

Het pensioenfonds dient jaarlijks een haalbaarheidstoets uit te voeren. Daarnaast moet het pensioenfonds laten zien dat het afgesproken premiebeleid reëel en haalbaar is, als ook dat het pensioenfonds voldoende herstelkracht heeft vanuit het niveau van de minimaal vereiste dekkingsgraad.

6. Technische voorzieningen

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds   7.273.508   6.802.979
Totaal   7.273.508   6.802.979

Voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Stand per 1 januari   6.802.979   8.617.380
Pensioenopbouw   92.804   148.039
Toeslagverlening   220.748   617.023
Wijziging pensioenregeling   0   0
Rentetoevoeging   219.978   -41.358
Onttrekking voor pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringkosten   -306.837   -269.247
Wijziging marktrente   261.663   -2.321.194
Wijziging actuariele grondslagen   0   39.155
Wijziging uit hoofde overdracht van rechten   -7.651   -688
Overige mutaties voorziening pensioenverplichting   -10.176   13.869
Stand per 31 december   7.273.508   6.802.979

Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling.

Toeslagverlening
De toeslag op pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks vastgesteld door het Bestuur van het pensioenfonds. De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslag en er kan op de langere termijn geen zekerheid worden gegeven of en in hoeverre toeslagverlening kan plaatsvinden. Een achterstand in de toeslagverlening kan worden ingehaald. Het opgebouwde pensioen is voor alle deelnemers per 1 januari 2024 verhoogd met 3,15% (1 januari 2023: 10%).

Rentetoevoeging
De oprenting van de technische voorzieningen betreft 3,264% positief (2022: 0,486% negatief), op basis van de éénjaarsrente van de DNB-curve aan het begin van het verslagjaar. 

Onttrekking voor pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringskosten
Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de verwachte pensioenuitkeringen in de verslagperiode.

Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de verwachte uitvoeringskosten in de verslagperiode.

Wijziging marktrente
Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de actuele rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd wijziging marktrente. De ontwikkeling van de marktrente is als volgt:

    rentepercentage per 31 december
2020   0,10%
2021   0,52%
2022   2,70%
2023   2,38%

Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Toevoeging aan de technische voorziening   12.134   18.472
Onttrekking aan de technische voorziening   -19.785   -19.160
Totaal   -7.651   -688

Aanpassing actuariële uitgangspunten
Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen, zowel voor de gehele bevolking als voor de populatie van het pensioenfonds.

De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het Bestuur van het pensioenfonds. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien.

De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het Bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld.

Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

In 2023 zijn er geen aanpassingen geweest. In 2022 heeft er een update plaatsgevonden van de overlevingstafels (AG prognose tafel 2022) inclusief de correctiefactoren.

Overige mutaties voorziening pensioenverplichting

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Resultaat op kanssysteem:        
- Sterfte   -22.563   7.703
- Arbeidsongeschiktheid   22   -1.974
- Mutaties   12.365   7.079
Overige technische mutaties   0   1.061
Totaal   -10.176   13.869

Samenstelling

De samenstelling van de voorziening voor pensioenverplichtingen naar aard van de deelnemer is als volgt:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
    Voorziening   Aantallen   Voorziening   Aantallen
                 
Actieven deelnemers   1.767.880   18.626   1.724.184   19.265
Gewezen deelnemers   1.646.094   38.775   1.586.807   43.841
Pensioengerechtigden   3.859.534   35.274   3.491.988   34.325
Totaal   7.273.508   92.675   6.802.979   97.431

Korte beschrijving pensioenregeling

De pensioenregeling voor deelnemers geboren op of na 1 januari 1950 kan worden gekenmerkt als een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling met een pensioenleeftijd van 68 jaar. Jaarlijks wordt het opbouwpercentage bepaald van de in dat jaar geldende pensioengrondslag op ouderdomspensioen. Eveneens wordt een partnerpensioen van 63% van het ouderdomspensioen opgebouwd. Jaarlijks beslist het Bestuur van het pensioenfonds de mate waarin toeslagen kunnen worden toegekend. Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling zich als een uitkeringsovereenkomst.

Toeslagverlening

Het Bestuur streeft er naar om de pensioenrechten en de pensioenaanspraken jaarlijks aan te passen met de stijging van de Consumenten Prijs Index (CPI) alle huishoudens (afgeleid). De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslag en er kan op de langere termijn geen zekerheid worden gegeven of en in hoeverre toeslagverlening kan plaatsvinden. Of een toeslag kan worden verleend en hoe hoog de toeslag wordt, is afhankelijk van de financiële positie van het pensioenfonds. Het Bestuur beslist jaarlijks in hoeverre de pensioenrechten en (premievrije) pensioenaanspraken worden aangepast. In goede tijden kan het Bestuur besluiten om een inhaaltoeslag te verlenen.

Inhaaltoeslagen

Onder bepaalde omstandigheden kunnen inhaaltoeslagen worden toegekend. Inhaaltoeslagen zijn toeslagen die worden toegezegd, voor zover in het verleden niet voor 100% is geïndexeerd. Om inhaaltoeslagen te kunnen toekennen is een hogere dekkingsgraad dan de TBT (toekomst bestendige toeslagverlening) dekkingsgraad vereist. Het Bestuur van het pensioenfonds geeft in de jaarrekening elk jaar een specificatie van het verschil tussen de volledige en de werkelijk toegekende toeslagen. Het overzicht is opgenomen in de bijlage 1 van het jaarverslag.

Overige technische mutaties

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Stand per begin boekjaar   23.650   11.659
Mutatie overige voorziening   -4.687   11.991
Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten   0   0
Totaal   18.963   23.650

8. Voorziening pensioenverplichtingen risico deelnemers

De pensioenregeling voor risico deelnemers is een regeling voor vrijwillig individueel pensioensparen.

De hoogte van de beleggingsrendementen (en daarmee het te bereiken eindkapitaal) is naast de premie afhankelijk van het door de deelnemer geselecteerde beleggingsprofiel en de binnen dit profiel aangekochte beleggingen. Het uiteindelijk te bereiken kapitaal is hiermee onzeker en volledig voor risico van de deelnemer.

Op 68-jarige leeftijd heeft de deelnemer de mogelijkheid (c.q. plicht) om op basis van het tot dan toe opgebouwde kapitaal (aanvullend) pensioen in te kopen bij het pensioenfonds of een zelf geselecteerde pensioenverzekeraar.
Tussentijds opnemen van het kapitaal anders dan door middel van een waardeoverdracht is niet mogelijk.

Verloop voorziening pensioenverplichtingen risico deelnemers

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Stand per begin boekjaar   16.295   23.777
Premiebijdragen   254   257
Expiraties/pensioneringen   -2.837   -2.777
Beleggingsresultaat voor risico deelnemer   1.307   -4.962
Totaal   15.019   16.295

9. Derivaten

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Derivaten   336.088   411.937
Totaal   336.088   411.937

10. Overige schulden en overlopende passiva

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023   31-12-2022
         
Crediteuren   1.254   169
Belastingen en premie sociale verzekeringen   5.916   5.168
Overige schulden en overlopende passiva   3.482   4.168
Pensioenuitkeringen   22   12
Schulden uit hoofde van waardeoverdrachten   0   0
Totaal   10.674   9.517

De overige schulden en overlopende passiva betreft een schatting voor nog te betalen uitvoerings- en vermogensbeheerkosten.

Risicobeheer

Het pensioenfonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico's. De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Het solvabiliteitsrisico is daarmee het belangrijkste risico voor het pensioenfonds.

Solvabiliteitsrisico

Het belangrijkste risico voor het pensioenfonds betreft het solvabiliteitsrisico ofwel het risico dat het pensioenfonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten op basis van zowel algemeen geldende normen als specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd.

Indien de solvabiliteit van het pensioenfonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het pensioenfonds de premie voor de onderneming en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele toeslagverlening op opgebouwde pensioenrechten. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het pensioenfonds verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten moet verminderen.

De dekkingsgraad heeft zich als volgt ontwikkeld:

Ontwikkeling dekkingsgraad   2023   2022
         
Dekkingsgraad per 1 januari   129,5%   126,0%
Premies   -0,3%   -0,9%
Uitkeringen   1,3%   0,8%
Toeslagen/korting   -4,1%   -8,4%
Wijziging rentetermijnstructuur   -4,8%   46,2%
Rendement   6,0%   -21,2%
Wijziging Actuariele grondslagen   0,3%   -0,3%
Wijziging uit hoofde overdracht van rechten   0,0%   0,7%
Renteafdekking   0,0%   -2,2%
Overige- en kruiseffecten   0,4%   -11,2%
Dekkingsgraad per 31 december   128,3%   129,5%

Om het solvabiliteitsrisico te beheersen dient het pensioenfonds buffers in het vermogen aan te houden. De omvang van deze buffers wordt vastgesteld met de door DNB voorgeschreven solvabiliteitstoets (S-toets). Deze toets bevat een kwantificering van de bestuursvisie op de fondsspecifieke restrisico's. Deze buffers worden vereist eigen vermogen genoemd. Het vereist eigen vermogen is uitgedrukt als percentage van de technische voorzieningen.

De berekening van het vereist eigen vermogen aan het einde van het boekjaar is als volgt:

Het vereist eigen vermogen is bepaald op basis van de zogenaamde wortelformule van DNB. 

Vereist Eigen Vermogen

Vereist Eigen Vemogen   2023   2022
         
S1 Renterisico   2,7%   4,4%
S2 Risico zakelijke waarden   12,0%   12,4%
S3 Valutarisico   3,1%   3,3%
S4 Grondstoffenrisico   0,0%   0,0%
S5 Kredietrisico   5,2%   4,4%
S6 Verzekeringstechnische risico   2,7%   2,3%
S7 Liquiditeitsrisico   0,0%   0,0%
S8 Concentratierisico   0,0%   0,0%
S9 Operationeel risico   0,0%   0,0%
S10 Actief beheerrisico   1,6%   1,8%
Diversificatie-effect   -10,1%   -10,8%
Vereist Eigen Vermogen per 31 december   17,3%   17,8%

Het vereist eigen vermogen is bepaald op basis van de zogenaamde wortelfunctie van DNB.

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Vereist pensioenvermogen   8.566.953   8.059.996
Voorziening pensioenverplichting   7.307.490   6.842.924
Vereist eigen vermogen   1.259.463   1.217.072
Aanwezig pensioenvermogen (Totaal activa
-/- schulden)
  2.070.801   2.016.848
Surplus   811.338   799.776

De buffers zijn berekend op basis van de standaardmethode waarbij voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de strategische beleggingsmix in de evenwichtssituatie.

Beleggingsrisico

De belangrijkste beleggingsrisico's betreffen het markt-, krediet- en liquiditeitsrisico. Het marktrisico is uit te splitsen in renterisico, valutarisico en prijs(koers)risico. Marktrisico wordt gelopen op de verschillende beleggingsmarkten waarin het pensioenfonds op basis van het vastgestelde beleggingsbeleid actief is. De beheersing van het risico is geïntegreerd in het beleggingsproces. Bij de uitvoering van het beleggingsbeleid kunnen zich voorts risico's manifesteren uit hoofde van de geselecteerde managers en bewaarbedrijven (zogeheten manager- en custody risico), en de juridische bepalingen omtrent gebruikte instrumenten en de uitvoeringsovereenkomst (juridisch risico). Het marktrisico wordt beheerst doordat met de vermogensbeheerder specifieke mandaten zijn afgesproken, welke in overeenstemming zijn met de beleidskaders en richtlijnen zoals deze zijn vastgesteld door het bestuur. Het bestuur monitort de mate van naleving van deze mandaten. De marktposities worden periodiek gerapporteerd.

In de hierop volgende specificaties wordt een overzicht gegeven van de beleggingsportefeuille en worden de verschillende beleggingsrisico's toegelicht. HIerbij wordt zo veel mogelijk een look-through van beleggingen toegepast. Hierbij wordt van beleggingsfondsen met een groot aantal onderliggende titels, een 'doorkijk' gepresenteerd tot deze onderliggende fondsen bij de presentatie van de specificatie. 

Renterisico (S1)

Renterisico is het risico dat de waarde van de portefeuille vastrentende waarden en de waarde van de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. Maatstaf voor het meten van rentegevoeligheid is de duration. De duration is de gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren.

Op balansdatum is de duratie van de beleggingen aanzienlijk korter dan de duratie van de verplichtingen. Er is derhalve sprake van een zogenaamde 'duratie-mismatch'. Dit betekent dat bij een rentestijging de waarde van beleggingen minder snel daalt dan de waarde van de verplichtingen (bij toepassing van de actuele marktrentestructuur); waardoor de dekkingsgraad zal stijgen. Bij een rentedaling zal de waarde van de beleggingen minder snel stijgen dan de waardevan de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad daalt.

Het renterisico van de verplichtingen wordt afgedekt door middel van vastrentende beleggingen en renteswaps. Afhankelijk van de rentestand varieert de invulling (naast de vastrentende waarden) van volledige afdekking met behulp van renteswaps.

Voor de berekening van de renteafdekking worden de verplichtingen gewaardeerd op basis van de marktrente. De duratie en het effect van de renteafdekking kan als volgt worden samengevat:

    31-12-2023       31-12-2022    
                 
    Waarde   Duration   Waarde   Duration
                 
Vastrentende waarden (excl. derivaten)   5.694.234   7,0   5.090.220   6,2
Vastrentende waarden (incl. derivaten)   5.500.843   13,2   4.825.628   11,5
(nominale) Pensioenverplichtingen   7.273.508   14,3   6.802.979   14,7
(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Resterende looptijd < 1 jaar   134.366   2,4%   412.580   8,1%
Resterende looptijd 1 < > 5 jaar   813.519   14,3%   1.184.115   23,3%
Resterende looptijd 5 < > 10 jaar   3.289.429   57,8%   2.562.049   50,3%
Resterende looptijd 10 < > 20 jaar   426.661   7,5%   259.022   5,1%
Resterende looptijd > 20 jaar   1.030.258   18,1%   672.454   13,2%
Totaal   5.694.252   100,0%   5.090.220   100,0%

De presentatie van de vastrentende waarden hangt samen met het lange termijn karakter van de investeringen van het pensioenfonds en het hiermee samenhangende beleid en ter vergelijking met de looptijden van de verplichtingen zoals in onderstaand overzicht weergegeven:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Resterende looptijd < 5 jaar   1.502.527   20,7%   1.386.431   20,3%
Resterende looptijd 5 < > 10 jaar   1.473.160   20,3%   1.340.972   19,7%
Resterende looptijd 10 < > 20 jaar   2.307.436   31,7%   2.124.931   31,2%
Resterende looptijd > 20 jaar   1.990.385   27,4%   1.964.495   28,8%
Totaal   7.273.508   100,0%   6.816.829   100,0%

Risico zakelijke waarden (S2)

Zakelijke waarden risico is het risico dat de waarde van de zakelijke waarden (voornamelijk aandelen, beursgenoteerd indirect vastgoed en converteerbare obligaties) verandert door veranderingen in de marktprijzen voor deze waarden. Het structurele marktrisico wordt beheerst binnen het ALM-proces. Daarin wordt een zodanige beleggingsmix vastgesteld dat het marktrisico acceptabel is. De feitelijke beleggingsmix mag binnen vastgestelde bandbreedtes afwijken van de ALM-beleggingsmix. Voor de beheersing van het marktrisico in samenhang met het renterisico wordt gebruik gemaakt van derivaten.

Valutarisico (S3)

Voor alle beleggingscategorieën wordt een actief valutabeleid gevoerd. Uitgangspositie is een gedeeltelijke afdekking van de Amerikaanse dollar, het Britse pond en de Japanse yen.

Het totaalbedrag dat ultimo jaar in euro's is belegd, bedraagt voor afdekking 69,8% (31-12-2022: 66,0%). Het bedrag dat ultimo jaar in Euro is belegd, bedraagt na afdekking 83,4% (2022: 81,4%). Per einde boekjaar is de waarde van de uitstaande valutatermijncontracten € 26,4 miljoen (2022: € 14,4 miljoen). De valutapositie per 31 december 2023 vóór en na afdekking door valutaderivaten is als volgt weer te geven:

    Vastgoed beleggingen   Aandelen   Vastrentende waarden   Overige beleggingen   Totaal voor afdekking   Valutaderivaten afdekking   Netto positie
na afdekking
                             
EUR   503.639   406.933   4.978.256   750.539   6.639.367   1.317.119   7.956.486
                             
GBP   19.523   200.099   107.766   0   327.388   -135.219   192.169
JPY   0   79.700   0   0   79.700   -56.975   22.725
USD   117.688   905.326   405.161   0   1.428.175   -1.098.554   329.621
Overige   25.543   651.582   203.068   157.492   1.037.685       1.037.685
Totaal   666.393   2.243.640   5.694.252   908.031   9.512.316   26.370   9.538.687

De valutapositie per 31 december 2022 vóór en na afdekking door valutaderivaten is als volgt weer te geven:

    Vastgoed beleggingen   Aandelen   Vastrentende waarden   Overige beleggingen   Totaal voor afdekking   Valutaderivaten afdekking   Netto positie
na afdekking
                             
EUR   538.067   416.363   4.104.583   695.446   5.754.459   1.356.358   7.110.817
                             
GBP   22.295   191.409   24.945       238.649   -122.366   116.283
JPY   4.316   93.286           97.602   -61.187   36.415
USD   202.991   813.988   427.992       1.444.971   -1.158.451   286.520
Overige   33.950   778.483   268.107   137.242   1.217.782       1.217.782
Totaal   801.619   2.293.529   4.825.627   832.688   8.753.463   14.354   8.767.817

Een restrisico betreft de categorie overige valuta; deze valuta betreffen valuta in opkomende markten en/of hebben een correlatie met de USD. Het bestuur heeft besloten om deze risico's niet af te dekken. In de solvabiliteitstoets van het pensioenfonds is in de buffers voor het valutarisico rekening gehouden met de hiervoor weergegeven valutaposities en afdekkingen.

Prijsrisico

Het prijsrisico wordt gemitigeerd door diversificatie die onder meer is vastgelegd in de strategische beleggingsmix van het pensioenfonds. In aanvulling hierop maakt het pensioenfonds voor afdekking van het prijsrisico gebruik van afgeleide financiële instrumenten (derivaten), futures. Een belangrijk prijsrisico betreft het aandelenrisico.

De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille naar regio is als volgt:

    31-12-2023       31-12-2022    
                 
    Waarde   Duration   Waarde   Duration
                 
Vastrentende waarden (excl. derivaten)   5.694.234   7,0   5.090.220   6,2
Vastrentende waarden (incl. derivaten)   5.500.843   13,2   4.825.628   11,5
(nominale) Pensioenverplichtingen   7.273.508   14,3   6.802.979   14,7

De segmentatie van de totale beleggingsportefeuille naar sectoren is als volgt:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Financiele instellingen   1.530.850   16,4%   1.439.218   16,4%
Nijverheid en industrie   1.310.426   14,0%   1.317.220   15,0%
Overheid en overheidsinstellingen   1.594.180   17,1%   1.326.586   15,1%
Nutsbedrijven   22.247   0,2%   18.740   0,2%
Telecommunicatie   581.602   6,2%   501.462   5,7%
Consumptiegoederen   48.396   0,5%   19.921   0,2%
Gezondheidszorg   191.066   2,0%   91.906   1,0%
Energie   170.465   1,8%   198.910   2,3%
Informatie technologie   103.495   1,1%   103.643   1,2%
Bouw- en grondstoffen   80.012   0,9%   93.997   1,1%
Hypotheken   1.872.618   20,0%   1.882.997   21,5%
Vastgoed   768.710   8,2%   901.562   10,3%
Overige beleggingen   330.218   3,5%   289.206   3,3%
Subtotaal vastgoed, aandelen en vastrentende waarden   8.604.285   92,1%   8.185.368   93,4%
Derivaten   -167.023   -1,8%   -250.239   -2,9%
Overige beleggingen   908.031   9,7%   832.688   9,5%
Totaal   9.345.293   100,0%   8.767.817   100,0%

Grondstoffenrisico (S4)

Pensioenfondsen die beleggen in grondstoffen (commodities) lopen het risico dat de waarde van deze beleggingen daalt. Het pensioenfonds belegt niet in grondstoffen.

Kredietrisico (S5)

Kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het pensioenfonds als gevolg van faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen waarop het pensioenfonds (potentiële) vorderingen heeft. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan partijen die obligatieleningen uitgeven, banken waar deposito's worden geplaatst, marktpartijen waarmee Over The Counter (OTC)-derivatenposities worden aangegaan en aan bijvoorbeeld herverzekeraars.

Een voor beleggingsactiviteiten specifiek onderdeel van kredietrisico is het settlementrisico. Dit heeft betrekking op het risico dat partijen waarmee transacties zijn aangegaan niet meer in staat zijn hun tegenprestatie te verrichten waardoor het pensioenfonds financiële verliezen lijdt.

Beheersing van het kredietrisico vindt plaats door het stellen van kredietwaardigheidseisen aan de tegenpartijen waarmee transacties kunnen worden gedaan. Daarnaast worden limieten gesteld aan tegenpartijen op totaalniveau. Dat wil zeggen met inachtneming van alle posities die een tegenpartij heeft op het pensioenfonds; het vragen van extra zekerheden zoals onderpand en dergelijke bij renteswaps.

Ter afdekking van het settlementrisico wordt door het pensioenfonds enkel belegd in markten waar een voldoende betrouwbaar clearing- en settlementsysteem functioneert. Voordat in nieuwe markten wordt belegd, wordt eerst onderzoek gedaan naar de waarborgen op dit gebied. Met betrekking tot niet-beursgenoteerde beleggingen, met name OTC-derivaten, wordt door het pensioenfonds enkel gewerkt met tegenpartijen waarmee ISDA/CSA-overeenkomsten zijn afgesloten zodat posities van het pensioenfonds adequaat worden afgedekt door onderpand.

De samenstelling van de vastrentende waarden naar regio's kan als volgt worden samengevat:

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Europa   4.953.376   87,0%   4.309.560   84,7%
Afrika   38.404   0,7%   63.951   1,3%
Noord-Amerika   441.248   7,7%   365.151   7,2%
Azie   113.158   2,0%   216.452   4,3%
Oceanië   19.708   0,3%   15.117   0,3%
Zuid-Amerika   111.736   2,0%   119.356   2,3%
Overige   16.621   0,3%   633   0,0%
Totaal   5.694.252   100,0%   5.090.220   100,0%
(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Financiele instellingen   1.081.912   19,0%   956.442   18,8%
Vastgoed   107.117   1,9%   109.757   2,2%
Hypotheken   1.872.618   32,9%   1.882.997   37,0%
Overheid en overheidsinstellingen   1.576.596   27,7%   1.298.018   25,5%
Nutsbedrijven   10.181   0,2%   9.026   0,2%
Telecommunicatie   251.909   4,4%   164.791   3,2%
Gezondheidszorg   147.765   2,6%   52.850   1,0%
Energie   140.140   2,5%   165.674   3,3%
Informatietechnologie   17.690   0,3%   8.630   0,2%
Bouw en grondstoffen   57.137   1,0%   13.151   0,3%
Industrie   286.233   5,0%   316.060   6,2%
Handel   29.628   0,5%   27.600   0,5%
Overige   115.326   2,0%   85.224   1,7%
Totaal   5.694.252   100,0%   5.090.220   100,0%
(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
AAA   999.428   17,6%   712.472   14,0%
AA   2.239.067   39,3%   2.127.885   41,8%
A   715.843   12,6%   607.473   11,9%
BBB   821.888   14,4%   860.538   16,9%
Lager dan BBB   275.032   4,8%   0   0,0%
Geen rating   642.994   11,3%   781.852   15,4%
Totaal   5.694.252   100,0%   5.090.220   100,0%

Verzekeringstechnisch risico (S6)

Het verzekeringstechnisch risico is het risico dat voortvloeit uit mogelijke afwijkingen van actuariële inschattingen die worden gebruikt voor de vaststelling van de technische voorzieningen en de hoogte van de premie. De belangrijkste actuariële risico's zijn de risico's van langleven, overlijden (kortleven), arbeidsongeschiktheid en het toeslagrisico.

Langlevenrisico
Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Door toepassing van AG-prognosetafel met adequate correcties voor ervaringssterfte is het langlevenrisico zo goed mogelijk geheel verdisconteerd in de waardering van de pensioenverplichtingen.

Overlijdensrisico
Het overlijdensrisico betekent dat het pensioenfonds in geval van overlijden mogelijk een nabestaandenpensioen moet toekennen waarvoor door het pensioenfonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen.

Arbeidsongeschiktheidsrisico
Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het pensioenfonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en voor het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen ('schadereserve'). Voor het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico wordt jaarlijks een risicopremie in rekening gebracht. Het verschil tussen de risicopremie en de werkelijke kosten wordt verwerkt via het resultaat. De actuariële uitgangspunten voor de risicopremie worden periodiek herzien.

Toeslagrisico
Het toeslagrisico omvat het risico dat de ambitie van het Bestuur om toeslagen op pensioen toe te kennen in relatie tot de algemene prijsontwikkeling niet kan worden gerealiseerd. De mate waarin dit kan worden gerealiseerd is afhankelijk van de ontwikkelingen in de rente, beleggingsrendementen, looninflatie en demografie (beleggings- en actuariële resultaten) echter, afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad van het pensioenfonds. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt en gecommuniceerd dat de toeslagverlening voorwaardelijk is.

De zogenaamde reële dekkingsgraad geeft inzicht in de mate waarin toeslagen kunnen worden toegekend (ook wel aangeduid als de toeslagruimte). Voor het bepalen van de reële dekkingsgraad worden onvoorwaardelijke nominale pensioenverplichtingen verdisconteerd tegen een reële, in plaats van nominale, rentetermijnstructuur. Omdat er op dit moment geen markt voor financiële instrumenten aanwezig is waaruit de reële rentetermijnstructuur kan worden afgeleid, wordt gebruik gemaakt van een benaderingswijze.

De nominale rente kan worden verminderd met een bepaald (vast) percentage dat de toeslagambitie op lange termijn weergeeft. Ook kan gebruik worden gemaakt van de verwachte loon- of prijsinflatie (afhankelijk van de bepalingen omtrent toeslagverlening in het reglement).

De grens voor toekomst bestendige toeslagverlening (TBT) is de grens waarop het pensioenfonds op basis van toekomstbestendige toeslagverlening de volledige toeslag kan toekennen. Deze grens bedraag eind 2023: 137% (2022: 129,6%).

Liquiditeitsrisico (S7)
Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in liquide middelen, waardoor het pensioenfonds op korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Waar de overige risicocomponenten vooral de langere termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hierbij om de kortere termijn. Dit risico kan worden beheerst door in het strategische en tactische beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te houden voor de liquiditeitsposities. Er moet eveneens rekening worden gehouden met de directe beleggingsopbrengsten en andere inkomsten zoals premies.

Concentratierisico (S8)
Concentraties kunnen ertoe leiden dat het pensioenfonds bij grote veranderingen in bijvoorbeeld de waardering (marktrisico) of de financiële positie van een tegenpartij (kredietrisico) grote (veelal financiële) gevolgen hiervan ondervindt. Concentratierisico's kunnen optreden bij een concentratie in de beleggingsportefeuille in producten, regio's of landen, economische sectoren of tegenpartijen. Naast concentraties in de beleggingsportefeuille kan ook sprake zijn van concentraties in de verplichtingen en de uitvoering.

Om concentratierisico's in de beleggingsportefeuille te beheersen maakt het bestuur gebruik van diversificatie en limieten voor beleggen in landen, regio's, landen, sectoren en tegenpartijen. Deze uitgangspunten zijn door het pensioenfonds vastgesteld op basis van de ALM-studie. De uitgangspunten zijn vastgelegd in de contractuele afspraken met de vermogensbeheerders en het bestuur monitort op kwartaalbasis de naleving hiervan.

De spreiding in de beleggingsportefeuille is weergegeven in de tabel die is opgenomen bij de toelichting op het kredietrisico. Grote posten kunnen een post van concentratierisico zijn. Om te bepalen welke posten dit betreft worden per beleggingscategorie alle instrumenten met dezelfde debiteur opgeteld. Als grote post wordt aangemerkt elke post die meer dan 2% van het balanstotaal uitmaakt.

(bedragen x € 1.000)   31-12-2023       31-12-2022    
                 
Staatsobligaties Duitsland   nvt   nvt   187.483   2,0%
Staatsobligaties Nederland   nvt   nvt   218.560   2,3%
Staatsobligaties Frankrijk   228.990   2,4%   198.976   2,1%
State Street Emerging Markets Esg SLCGBI   191.476   2,0%   nvt   nvt
State Street Emerging Markets Esg SHCGBI   187.303   1,9%   nvt   nvt
PLC-Pgim Qif GHY Esg Fund   185.076   1,9%   nvt   nvt
Totaal   792.845   8,2%   605.019   6,5%

De waarde van een aantal beleggingsfondsen bedraagt meer dan 2% van het belegd vermogen. Echter, op basis van look-trough zijn de uiteindelijke beleggingen verspreid over meerdere debiteuren. Daarom is hier geen sprake van een concentratierisico. 

Operationeel risico (S9)

Operationeel risico is het risico van een onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Deze risico's worden door het pensioenfonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering zijn betrokken.

De beleggingsportefeuille is ondergebracht bij Kempen Capital Management (VLK). Met VLK is een Serviceovereenkomst en een Service Level Agreement (SLA) gesloten. De afhankelijkheid van deze partij wordt beheerst doordat de bewaring van de stukken uit de portefeuille is ondergebracht bij een custodian, BNP Paribas, waarmee eveneens een SLA is afgesloten. BNP Paribas brengt jaarlijks eveneens een ISAE 3402 type II rapportage uit.

De pensioenuitvoering is uitbesteed aan pensioenuitvoerder TKP. Met TKP is een Uitbestedingsovereenkomst en een SLA gesloten.

Het risico wordt gemitigeerd door periodieke beoordeling door het Bestuur van de kwaliteit van de uitvoering van VLK, BNP en TKP door middel van performancerapportages (VLK/BNP), SLA-rapportages, In Control Statement (TKP) en onafhankelijk getoetste interne beheersingsrapportages (ISAE 3402 type II-rapportages).

Aangezien hiermee sprake is van adequate beheersing van de operationele risico's worden door het pensioenfonds hiervoor geen buffers aangehouden in de solvabiliteitstoets.

Actief beheer risico (S10)

Een actief beleggingsrisico ontstaat wanneer met het beleggingsbeleid binnen de beleggingscategorieën afgeweken wordt van het beleid volgens de benchmark. Een maatstaf van de mate waarin actief wordt belegd is de zogenaamde 'tracking error'. De tracking error geeft aan hoe groot de afwijkingen van het rendement kunnen zijn ten opzichte van het benchmarkrendement. Hoe hoger de tracking error, hoe hoger het actief risico.

De beoogde tracking error van het pensioenfonds bedraagt eind 2023: 5,0% (2022: 5,0%) op pensioenfondsniveau. Het actief risico is in de berekening van het vereist eigen vermogen opgenomen als S10. S10 heeft een omvang van twee maal de tracking error van de portefeuille (97,5% zekerheid). Er is verondersteld dat het actief risico niet samenhangt met de andere risicofactoren.

Systeemrisico

Systeemrisico betreft het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale markten) niet langer naar behoren functioneert, waardoor beleggingen van het pensioenfonds niet langer verhandelbaar zijn en zelfs, al dan niet tijdelijk, hun waarde kunnen verliezen. Net als voor andere marktpartijen, is dit risico voor het pensioenfonds niet beheersbaar. Het systeemrisico maakt geen onderdeel uit van de door DNB voorgeschreven solvabiliteitstoets.

Derivaten

Bij de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt gebruik gemaakt van financiële derivaten. Hoofdregel die hierbij geldt, is dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voor zover dit passend is binnen het beleggingsbeleid van het pensioenfonds. Derivaten worden hoofdzakelijk gebruikt om de hiervoor vermelde vormen van marktrisico zo veel mogelijk af te dekken.

Derivaten hebben als voornaamste risico het kredietrisico. Dit risico wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met goed te boek staande partijen en door zoveel mogelijk te werken met onderpand.

Gebruik wordt gebruik gemaakt van onder meer de volgende instrumenten:

  • Valutaderivaten: dit zijn met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het verkopen van een valuta en de aankoop van een andere valuta, tegen een vooraf vastgestelde prijs en op een vooraf vastgestelde datum. Door middel van valutatermijncontracten worden valutarisico's afgedekt.
  • Renteswaps: dit betreft met individuele banken afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het uitwisselen van rentebetalingen over een nominale hoofdsom. Door middel van swaps kan het pensioenfonds de rentegevoeligheid van de portefeuille beïnvloeden. Voor het selecteren van de tegenpartijen worden criteria gehanteerd. De marktwaarde wordt dagelijks bepaald.

Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de derivatenpositie op 31 december 2023:

Type contract   Gemiddelde looptijd   Contract-omvang   Saldo
waarde
  Positieve waarde   Negatieve waarde
                     
Rentederivaten   >= 19 mei 2027 en <= 18 december 2073   3.934.180   -193.393   142.288   335.681
Valutaderivaten   < 3 april 2024   1.329.988   26.370   26.777   407
Totaal       5.264.168   -167.023   169.065   336.088
Type contract   Gemiddelde looptijd   Contract-omvang   Saldo
waarde
  Positieve waarde   Negatieve waarde
                     
Rentederivaten   4/2023-12/2072   3.597.900   -264.593   145.854   410.447
Valutaderivaten   februari 2023   1.382.978   14.354   15.844   1.490
Totaal       4.980.878   -250.239   161.698   411.937

Ultimo 2023 zijn zekerheden ontvangen voor de renteswaps en valutaderivaten voor een bedrag van € 68,6 miljoen (2022: € 97,5 miljoen). De waarde van het gestelde collateral bedraagt ultimo 2023 € 351,3 miljoen (2022: € 475,6 miljoen).

5.6 Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Langlopende contractuele verplichtingen

Het pensioenfonds heeft overeenkomsten afgesloten met TKP Pensioen (pensioenbeheer, bestuursondersteuning), BNP Paribas (custody), Cardano (beheer matching portefeuille) en Van Lanschot Kempen IM (fiduciair management).

De overeenkomst met TKP heeft een looptijd voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 15 maand en opzegging uiterlijk eind oktober van elk jaar. De vergoeding voor 2023 bedraagt ongeveer € 7,2 miljoen. De overeenkomst met Van Lanschot Kempen IM heeft een looptijd voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 6 maanden. De vergoeding voor 2023 bedraagt circa € 3,9 miljoen. De overeenkomst met BNP Paribas heeft een looptijd voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 180 dagen. De vergoeding voor 2023 bedraagt circa € 1,0 miljoen. Met Cardano is een overeenkomst voor onbepaalde tijd overeengekomen met een vaste vergoeding voor 2023 circa € 1,0 miljoen, welke jaarlijks wordt geïndexeerd met de CPI alle huishoudens (afgeleid). Er is geen opzegtermijn van toepassing.

Investeringsverplichtingen
Het pensioenfonds heeft ultimo 2023 € 64,5 miljoen investeringsverplichtingen (2022: € 243,1 miljoen).

5.7 Verbonden partijen

Identiteit van verbonden partijen

Er is sprake van een relatie tussen het pensioenfonds en de werkgever, de aangesloten ondernemingen en hun bestuurders.

Transacties met (voormalige) bestuurders

De bezoldiging van de bestuurders wordt nader toegelicht in de toelichting op de staat van baten en lasten bij de pensioenuitvoeringskosten. Het pensioenfonds heeft geen leningen verstrekt aan de (voormalige) bestuurders. Ook heeft het pensioenfonds geen vorderingen op de (voormalige) bestuurders.

Overige transacties met verbonden partijen

Het pensioenfonds heeft een afzonderlijke uitvoeringsovereenkomst afgesloten met PostNL N.V. ten aanzien van de uitvoering van het pensioenreglement. De belangrijkste onderdelen uit deze overeenkomsten zijn:

  • de werkgever is verplicht alle werknemers waarop de pensioenovereenkomst van toepassing is, aan te melden als deelnemer;
  • de werkgever verplicht zich de overeengekomen gegevens inzake werknemers tijdig en op de overeengekomen wijze aan het pensioenfonds te verstrekken;
  • het pensioenfonds verplicht zich de deelnemers en overige rechthebbenden pensioenaanspraken en pensioenrechten toe te kennen overeenkomstig de bepalingen van de geldende statuten en/of het pensioenreglement;
  • ter dekking van de financiële gevolgen van de door het pensioenfonds aangegane verplichtingen, zoals vastgelegd in de statuten en het pensioenreglement, verplicht de werkgever zich maandelijks premies en koopsommen aan het pensioenfonds te voldoen, met inachtneming van de bepalingen van de uitvoeringsovereenkomst;
  • indien op grond van het bepaalde in het pensioenreglement, dan wel op grond van het bepaalde in de ABTN, een aanvullende vermogensdotatie door de werkgever noodzakelijk is, zal deze conform de bepalingen van de ABTN door het bestuur van het pensioenfonds worden vastgesteld. In geval van een dekkingstekort is de werkgever aanvullende vermogensdotaties verschuldigd waarmee het dekkingstekort wordt opgeheven, een en ander met inachtneming van het bepaalde in de ABTN. De werkgever en het pensioenfonds bepalen in overleg onder welke voorwaarden de betaling zal geschieden;
  • indien de vermogenspositie van het pensioenfonds daartoe aanleiding geeft, kan het bestuur van het pensioenfonds besluiten tot een restitutie aan de werkgever of tot een verlaging van de premie, met inachtneming van de hierover opgenomen bepalingen in de ABTN en in overeenstemming met wettelijke regelingen. Het pensioenfonds kan niet eerder tot het verlenen van premierestitutie en verlaging van de premie overgaan, dan nadat eerst een eventuele achterstand in de toeslagverlening is ingelopen en vervolgens de dekkingsgraad nog boven de premiekortingsgrens ligt.

5.8 Toelichting op de staat van baten en lasten over 2023

11. Premiebijdragen voor risico pensioenfonds

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Pensioenpremie huidig jaar   105.681   108.770
Pensioenpremie voorgaande jaren   -395   498
Koopsom onvoorwaardelijke toeslagverlening   0   894
Koopsom voorwaardelijk pensioen   0   0
Totaal   105.286   110.162

De premieopbrengsten zijn niet gesplitst naar een werkgevers- en een werknemersdeel, omdat de totale premie volgens overeenkomst aan de werkgever in rekening wordt gebracht. Een deel van de premie wordt door de werkgever ingehouden op het salaris van de werknemers. Aangezien er geen directe relatie is tussen het werkgevers- en het werknemersdeel, kunnen deze niet afzonderlijk worden weergegeven.

De kostendekkende, gedempte en feitelijke premie zijn als volgt:

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Zuiver kostendekkende premie   113.379   175.008
Gedempte kostendekkende premie   105.690   108.770
Feitelijke premie   105.690   108.770

Het pensioenfonds voldoet aan de eis dat de feitelijke premie minimaal gelijk moet zijn aan de gedempte premie. De verschillen tussen de kostendekkende-, gedempte- en feitelijke premies worden veroorzaakt door het hanteren van afwijkende rentecurves.

Specificatie Zuiver kostendekkende premie

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Actuarieel benodigd   84.743   133.686
Opslag in stand houden vereist vermogen   16.728   23.685
Opslag voor uitvoeringskosten   3.847   7.295
Risicopremie voor WIA excedent en premievrijstelling bij invaliditeit   6.497   8.505
Risicopremie voor Anw aanvulling   1.564   1.837
Totaal   113.379   175.008

Specificatie Gedempte kostendekkende premie

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Actuarieel benodigd   53.844   58.965
Opslag in stand houden vereist vermogen   10.737   10.579
Opslag voor uitvoeringskosten   2.867   5.053
Risicopremie voor WIA excedent en premievrijstelling bij invaliditeit   4.717   4.571
Risicopremie voor Anw aanvulling   1.564   1.837
Premie voorwaardelijke onderdelen   31.961   27.765
Totaal   105.690   108.770

Specificatie Feitelijke premie

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Actuarieel benodigd   92.790   95.709
Opslag voor uitvoeringskosten   6.919   5.053
Risicopremie voor WIA excedent en premievrijstelling bij invaliditeit   4.417   6.171
Risicopremie voor Anw aanvulling   1.564   1.837
Totaal   105.690   108.770

12. Premiebijdragen risico deelnemers

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Premiebijdragen risico deelnemers huidig jaar   254   257
Totaal   254   257

De werkgever vraagt een eigen bijdrage van 6% van de pensioengrondslag aan de deelnemer. Voor alle aangesloten ondernemingen bij het pensioenfonds geldt dat de premie (voor de verzekering van de Anw-aanvulling en Individueel Pensioensparen) wordt ingehouden door de werkgever op het salaris van de werknemers.

13. Beleggingsresultaten risico pensioenfonds

(bedragen x € 1.000)   Directe beleggings-
opbrengsten
  Indirecte beleggings-
opbrengsten
  Kosten vermogens-beheer   Transactie
kosten
  Totaal
                     
2023                    
Vastgoed beleggingen   23.482   -62.680   -6.482   -8   -45.688
Aandelen   24.711   313.269   -5.023   -3.282   329.675
Vastrentende waarden   77.488   269.835   -16.211   -2.621   328.491
Derivaten   -6.370   89.991   -1.401   -365   81.855
Overige beleggingen   12.544   8.701   -4.656   -76   16.513
Kosten vermogensbeheer   0   0   -6.010   0   -6.010
Totaal   131.855   619.116   -39.783   -6.352   704.836
(bedragen x € 1.000)   Directe beleggings-
opbrengsten
  Indirecte beleggings-
opbrengsten
  Kosten vermogens-beheer   Transactie
kosten
  Totaal
                     
2022                    
Vastgoed beleggingen   24.192   5.664   -14.343   -336   15.177
Aandelen   11.672   -562.007   -7.076   -5.007   -562.418
Vastrentende waarden   53.145   -973.877   -11.612   -4.713   -937.057
Derivaten   14.780   -417.742   -863   -322   -404.147
Overige beleggingen   0   -5.180   -1.193   -30   -6.403
Kosten vermogensbeheer           -5.712   0   -5.712
Totaal   103.789   -1.953.142   -40.799   -10.408   -1.900.560

14. Beleggingsresultaten risico deelnemers

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Aandelen   723   -1.760
Vastrentende waarden   573   -3.201
Overige beleggingen   11   -1
Totaal   1.307   -4.962

15. Overige baten

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Affinanciering door werkgever   20.292   0
Interest baten overig   357   14
Interest baten waardeoverdrachten   16   0
Overige baten   0   0
Totaal   20.665   14

Naar aanleiding van een verschil van inzicht tussen DNB en het pensioenfonds bij een onderdeel van de tripartite overeenkomst heeft DNB een aanwijzing gegeven hierover. Om invulling te geven aan de aanwijzing van DNB en als gevolg daarvan de aanvullende overeenkomst op de tripartite overeenkomst van december 2022 is, in samenhang met de ontstane vordering, een bate van € 20.292 duizend opgenomen. Hiermee heeft het pensioenfonds de aanwijzing van DNB adequaat opgevolgd. 

16. Pensioenuitkeringen

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Ouderdomspensioen   249.115   218.691
Partnerpensioen   42.277   37.269
Arbeidsongeschiktheidspensioen   270   285
Wezenpensioen   275   268
WAO-aanvulling   2.018   1.973
Anw-aanvulling   3.053   3.222
Afkoop pensioenen en premierestitutie   867   844
Overige uitkeringen   -10   -8
Totaal   297.865   262.544

De stijging van de pensioenuitkeringen is voornamelijk het gevolg van een stijging van het aantal pensioengerechtigden en de toeslagverlening.

De negatieve overige uitkeringen betreffen te veel uitgekeerde pensioenuitkeringen, die door het pensioenfonds zijn teruggevorderd.

17. Pensioenuitvoeringskosten

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Bestuurskosten   422   333
Kosten Raad van Toezicht en Verantwoordingsorgaan   92   71
Accountantskosten   166   121
Administratiekostenvergoeding   6.886   7.103
Certificerend actuaris   15   40
Adviserend actuaris   28   63
Overige advieskosten   415   116
Contributies en bijdragen   756   576
Dwangsommen en boetes   0   0
Kosten Governance   807   572
Overige pensioenuitvoeringskosten   730   997
Totaal   10.317   9.992
Algemene kosten toegerekend aan beleggingsrendement   -2.567   -2.168
Totaal   7.750   7.824

De kosten toe te rekenen aan beleggingsrendement betreffen kosten die niet direct toegerekend kunnen worden aan de pensioenuitvoering of vermogensbeheer. Deze kosten betreffen kosten voor Bestuur en commissies, externe adviseurs en toezichthouders. 

De kosten van governance zijn toegenomen door de oprichting van een eigen bestuursbureau. Dit heeft geleid topt een verlaging van de administratiekostenvergoeding die door TKP Pensioen in rekening wordt gebracht en waar de werkzaamheden van het bestuursbureau eerder onder vielen.

De overige pensioenuitvoeringskosten bestaan voor een aanzienlijk deel uit gemaakte kosten die in het kader van voorbereidingen op de Wtp zijn gemaakt.

Bezoldiging bestuurders
De bezoldiging voor de (voormalige) bestuurders tezamen bedraagt € 242 duizend (2022: € 239 duizend). Aan betrokkenen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.

Verantwoordingsorgaan en Raad van Toezicht
Aan de leden van het Verantwoordingsorgaan werd door het pensioenfonds in 2023 een vergoeding verstrekt van € 25 duizend (2022: € 32 duizend).

Aan de leden van de Raad van Toezicht werd door het pensioenfonds in 2023 een vergoeding verstrekt van € 56 duizend (2022: € 49 duizend).

Accountantshonoraria
De honoraria van de onafhankelijke externe accountant(s) zijn als volgt:

(bedragen x € 1.000)   Onafhankelijke accountant   Overige netwerk   Totaal
             
2023            
Controle van de jaarrekening   110   0   110
Andere controle werkzaamheden   56   0   56
Fiscale advisering   0   0   0
Andere niet-controle diensten   0   0   0
Totaal   166   0   166

Aantal personeelsleden
Het pensioenfonds heeft per eind 2023 zeven werknemers in dienst. De salarissen van deze werknemers zijn bij de pensioenuitvoeringskosten opgenomen onder "Kosten Governance". 

(bedragen x € 1.000)   Onafhankelijke accountant   Overige netwerk   Totaal
             
2022            
Controle van de jaarrekening   75   0   75
Andere controle werkzaamheden   2   0   2
Fiscale advisering   29   0   29
Andere niet-controle diensten   15   0   15
Totaal   121   0   121

In samenhang met de beëindiging van het contract in 2022 is het saldo van alle baten en lasten als een post onder de lasten verantwoord.

18. Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Pensioenopbouw   92.804   148.039
Toeslagverlening   220.748   617.023
Rentetoevoeging   219.978   -41.358
Onttrekking voor pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringkosten   -306.837   -269.247
Wijziging marktrente   261.663   -2.321.194
Wijziging actuariele grondslagen   0   39.155
Wijziging uit hoofde overdracht van rechten   -7.651   -688
Overige mutaties   -10.176   13.869
Totaal   470.529   -1.814.401

19. Mutatie overige technische voorzieningen

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Mutatie overige technische voorziening   -4.688   11.991
Totaal   -4.688   11.991

21. Saldo herverzekering

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Vrijval als gevolg van beëindiging   0   -28.063
Uitkeringen uit hoofde van herverzekeringen   -14   -1.863
Uitkeringen winstdeling   0   0
Totaal   -14   -29.926

Het herverzekeringscontract is eind 2022 beëindigd. Het bedrag dat is opgenomen voor 2023 betreft een restant van de afwikkeling hiervan.

20. Mutatie pensioenverplichtingen voor risico deelnemers

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Mutatie pensioenverplichting risico deelnemer   -1.277   -7.482
Totaal   -1.277   -7.482

22. Saldo overdracht van rechten

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Ontvangen waardeoverdrachten   -4.476   -10.177
Ontvangen WOD KP   -6.750   -7.080
Uitgaande waardeoverdrachten   7.649   13.707
Uitgaande WOD KP   11.733   4.584
Totaal   8.156   1.034

Waardeoverdracht betreft de ontvangst van of overdracht aan pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers, die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd.

23. Overige lasten

(bedragen x € 1.000)   2023   2022
         
Affinanciering VPL   2   20.323
Interest lasten overig   46   147
Totaal   48   20.470

Met de werkgever was oorspronkelijk afgesproken dat de werkgever voor de VPL-inkoop per 31 december 2020 een storting in vijf jaarlijkse termijnen betaalt. Eind 2022 is deze afspraak herzien. Dat heeft geleid tot directe affinanciering van de resterende betalingen, onder aftrek van een korting van vanwege eerder betaling, reductie van risico's en vereenvoudiging in het kader van de Wtp. Deze korting is als overige last verantwoord. Het betreft een bedrag van € 20,3 miljoen zijnde het verschil tussen de oorspronkelijke vordering op PostNL en het bedrag dat eind december 2022 is overeengekomen als onderdeel van een nieuwe overeenkomst.  

5.9 Gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum geweest die vermeld moeten worden.

5.10 Bijzondere statutaire zeggenschapsrechten

In de statuten is bepaald dat het bestuur maximaal uit twaalf bestuursleden bestaat, te weten maximaal zes bestuursleden als vertegenwoordiger van de werkgever, maximaal vier bestuursleden als vertegenwoordiger van (gewezen) deelnemers en maximaal twee bestuurders als vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden. Als voorzitter treedt op een vanuit de werkgever voorgedragen bestuurder. De secretaris is benoemd door het bestuur. 

Groningen, 28 juni 2024

Het bestuur:
dhr. drs. P.G.J. Dorrestijn CPE (secretaris)
dhr. drs. B. Jolink RC CIRA
dhr. drs. L.C. van de Kieft RC MAC (voorzitter)
dhr. W.H. Steenpoorte, EMIM
dhr. drs. S. Lahiri
dhr. drs. L.J. van der Put
mw. E. Schoonderbeek (aspirant- bestuurder) 
mw. T. Stanoevska
dhr. C. Vlaar CPE
dhr. drs. E. Verweij 

Versie:
v6.2.36

Met iWink Report maak je professionele online publicaties. Publicaties die je online, in print en als PDF-download kunt aanbieden.

En daarmee voldoe je direct aan de WCAG-wetgeving rond digitale toegankelijkheid.

Eenvoudig, veilig en efficiënt.

Meer over iWink Report